Home
.png)
Ogłoszenie upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością diametralnie zmienia sposób jej funkcjonowania, jak i cel – od tej chwili spółka ma doprowadzić do jak najwyższego zaspokojenia swoich wierzycieli. Między innymi aby ten cel zrealizować, wraz z ogłoszeniem upadłości następuje utrata zarządu własnego dłużnika, którego wykonywanie zostaje powierzone syndykowi. Obejmuje on majątek upadłego (który staje się masą upadłości), zarządza nim i zabezpiecza, natomiast upadły nie może ani rozporządzać, ani nawet korzystać z tego majątku. Przepisy wyraźnie eksponują zatem utratę, z chwilą ogłoszenia upadłości, wpływu dłużnika na sferę zarządczą spółki. Rodzi się jednak pytanie, jak bankructwo omawianej spółki kapitałowej wpływa na funkcjonowanie jej organów kontroli i nadzoru – radę nadzorczą i komisję rewizyjną.
Kodeks spółek handlowych daje udziałowcom spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dużą swobodę co do powołania organów nadzoru. Mogą oni samodzielnie zadecydować, czy powołać ww. organy, czy też nie. Ustawodawca wymaga ustanowienia organu nadzoru (rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej) jedynie w przypadku, gdy kapitał zakładowy spółki przewyższa 500 000 zł i jednocześnie występuje więcej niż 25 wspólników.
Przepisy prawa następująco określają główne, modelowe zadania realizowane przez radę nadzorczą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:
Umowa spółki może rozszerzać kompetencje rady nadzorczej przewidziane w ustawie, czy też przewidywać inne szczegółowe postanowienia w tym zakresie.
W celu realizacji swoich obowiązków, rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, dokonywać rewizji stanu majątku spółki oraz żądać od zarządu, prokurentów i osób zatrudnionych w spółce na podstawie umowy o pracę (bądź innego stosunku określonego w ustawie) sporządzenia lub przekazania wszelkich informacji, dokumentów, sprawozdań lub wyjaśnień dotyczących spółki, w szczególności jej działalności lub majątku. Przedmiotem żądania mogą być również posiadane przez organ lub osobę obowiązaną informacje, sprawozdania lub wyjaśnienia dotyczące spółek zależnych oraz spółek powiązanych.
Komisja rewizyjna jest organem o węższych kompetencjach niż rada nadzorcza i w odróżnieniu od niej, nie sprawuje bieżącej kontroli nad ogółem działalności spółki, natomiast działa w sposób okresowy, ogniskując swoje zadania wokół kwestii związanych z zamknięciem roku obrotowego.
Jak wspomniano na wstępie, ogłoszenie upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością całkowicie zmienia jej funkcjonowanie i cel. W sferze zarządczej stery przejmuje syndyk masy upadłości, który w szczególności dąży do spieniężenia majątku dłużnika i rozdysponowania uzyskanych środków między wierzycieli spółki (po pokryciu wpierw kosztów postępowania i innych zobowiązań masy upadłości). Syndyk masy upadłości nie staje się oczywiście organem spółki – kontrolą jego czynności nie zajmuje się rada nadzorcza, czy komisja rewizyjna upadłej spółki, lecz sędzia-komisarz, a także rada wierzycieli (jeżeli została powołana; o roli syndyka i sędziego-komisarza zob. TUTAJ oraz TUTAJ). W jakim zakresie organy nadzoru funkcjonują zatem po ogłoszeniu upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?
Pomimo braku kompetencji organów nadzoru upadłej spółki do kontroli czynności syndyka, rada nadzorcza (jak i komisja rewizyjna), wciąż będzie mogła poddawać weryfikacji zarząd spółki, w zakresie tych czynności, które nie dotyczą masy upadłości (np. działań dotyczących majątku niewchodzącego do masy upadłości). Jednak przede wszystkim, rada nadzorcza wciąż będzie mogła podejmować działania o charakterze czysto korporacyjnym, w tym w szczególności, jeżeli przed bankructwem spółki zostały jej przyznane takie kompetencje, powoływać i odwoływać, a także zawieszać członków zarządu spółki.
Ogłoszenie upadłości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie powoduje automatycznego wyeliminowania działalności jej organów, czy też wygaśnięcia pełnienia funkcji przez piastunów. Z uwagi jednak na przejęcie zarządu nad majątkiem spółki wchodzącym w skład masy upadłości przez syndyka, kompetencje organów nadzoru zostają ograniczone w zasadzie wyłącznie do tzw. czynności korporacyjnych (niemajątkowych). Nie będą one mogły obejmować kontrolą sfery majątkowej spółki (poza wyjątkową sytuacją dotycząca majątku niewchodzącego do masy upadłości). W szczególności poza zakresem ich nadzorczych kompetencji pozostaną czynności syndyka. Weryfikacja czynności tego ostatniego zostaje zaś oddana w ręce sędziego-komisarza, a także rady wierzycieli (o ile została ustanowiona). Słowem, ogłoszenie upadłości zmieni działalność organów nadzoru spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednak nie powoduje ich eliminacji z życia upadłej spółki.
